Lam sử GĐPT Cam Ranh
LƯỢC SỬ 60 NĂM GIA ĐÌNH PHẬT TỬ CAM RANH
(1952 – 2012)
A. CƠ DUYÊN HÌNH THÀNH GĐPT CAM RANH:
Thành phố Cam Ranh trong thập niên 1950 về mặt địa dư hành chính có tên là Cam Lâm, một quận của tỉnh Khánh Hòa.
Năm 1952, Tỉnh hội Phật học Khánh Hòa chính thức thành lập Chi hội Phật học quận Cam Lâm, trụ sở đặt tại chùa Hội Quán (sau đổi tên là Chùa Kiều Đàm, rồi Phổ Hiền ni viện; nay vẫn còn dấu tích cạnh rạp chiếu bóng cũ trên đường Nguyễn Trọng Kỷ, phường Cam Linh, thành phố Cam Ranh).
+ Ngay sau đó, vào ngày 03.4.1952 (nhằm ngày mồng 8 tháng 3 năm Nhâm Thìn – Phật lịch 2496), tại Chùa Hội Quán, dưới sự chủ tọa của Đại Đức Thích Đức Phong và Bác Nguyễn Nghi (Hội trưởng Chi hội Phật học Cam Lâm), một đơn vị GĐPT ra đời. Đó là đơn vị GĐPT THIỆN TÍN (tiền thân của GĐPT Từ Vân ngày nay).
Danh hiệu THIỆN TÍN lấy theo chữ đầu pháp hiệu của Thầy THIỆN MINH – lúc bấy giờ là Chánh Hội Trưởng tỉnh hội Phật học Khánh Hòa; cố vấn giáo hạnh của BHD.GĐPT Trung phần – Ngài chính là người chủ xướng thành lập phong trào GĐPT tại tỉnh Khánh Hòa. Đầu năm 1951, Ngài sáng lập và chứng minh lễ ra mắt đơn vị GĐPT đầu tiên của tỉnh Khánh Hòa là GĐPT THIỆN ĐẠO (nay là GĐPT Long Sơn – Nha Trang).
B. TIẾN TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA GĐPT CAM RANH:
I. GIAI ĐOẠN 1952 – 1965:
+ GĐPT Thiện Tín là đơn vị đầu tiên của quận Cam Lâm và là đơn vị thứ hai của tỉnh Khánh Hòa (chỉ sau đơn vị GĐPT Thiện Đạo- Nha Trang). Vị Gia Trưởng đầu tiên là Bác Trần Văn Tùy. Liên đoàn trưởng đầu tiên là anh Nguyên Thơ Trần Ngọc Tư, hợp cùng các Huynh Trưởng: Lê Văn Đi, Lê Đức Nhơn, Lữ Tiên Tòng, Huỳnh Lạc, Thái Văn Bông, Nguyễn Hùng Long, Nguyễn Thị Diệu Hồng, Nguyễn Thị Bảo, Nguyễn Thị Hiếu, Nguyễn Thị Hường, Võ Thị Lý, Lưu Thị Cống…
+ Năm 1956, Chi hội Phật học quận Cam Lâm tiếp nhận thêm một số Khuôn hội của Chi hội Phật học quận Suối Dầu, trong đó có chùa Cửu Lợi. Tại chùa này có đơn vị GĐPT Thiện Đức – tiền thân của GĐPT Từ Ân ngày nay (cũng do Thầy Thiện Minh sáng lập vào tháng 7.1952 – đơn vị GĐPT thứ ba của tỉnh Khánh Hòa). Gia Trưởng đầu tiên là đạo hữu Phan Đình Phỉ; Liên đoàn trưởng đầu tiên là anh Nguyễn Văn Vinh.
+ GĐPT Thiện Tín, Thiện Đức chính là những cánh chim đầu đàn của phong trào GĐPT tại quận Cam Lâm thời ấy. Sau đại hội năm 1958 tại chùa Từ Đàm – Huế, các đơn vị GĐPT phải mang tên chùa trú xứ. Do đó đơn vị Thiện Tín được đổi tên là GĐPT Cam Lâm và đơn vị Thiện Đức được đổi tên là GĐPT Triều Lợi. Sau đó, phát triển thêm các GĐPT Hòa Tân, Lập Định, KhánhCam, Ni Liên (nay là GĐPT Phước Hải).
Tuy trong thời gian sơ khai nhưng những đơn vị GĐPT trong quận Cam Lâm sinh hoạt rất quy củ và không ngừng phát triển về số lượng lẫn chất lượng Lam viên. Đó là nhờ vào các yếu tố thuận duyên:
– Đạo hữu Phật tử có tinh thần vì Đạo rất cao.
– Chưvị Tăng Già trụ trì chùa quận Hội kiêm nhiệm việc phát triển giáo hội địa phương, vị nào cũng quan tâm đến Gia Đình Phật Tử.
– Các Gia trưởng, Liên đoàn trưởng đương thời đều có uy tín, nêu cao tinh thần GĐPT. Nổi bật là quý anh Nguyên Thơ Trần Ngọc Tư, Nguyên Nghiêm Lê Văn Đi luôn được suy cử vào các trọng trách lãnh đạo GĐPT Khánh Hòa thời ấy.
NHỮNG PHẬT SỰ TRỌNG TÂM THÀNH TỰU:
– Năm 1952, 07 HTr tham dự trại Tinh Tấn (đào tạo cấp Trưởng) do BHD Trung phần tổ chức tại Nha Trang. Sau khi mãn trại Tinh Tấn, các HTr này về mở trại Hòa Thuận (huấn luyện Đội, Chúng trưởng) tại chùa Phổ Hiền, gây hạt nhân để phát triển phong trào.
– Năm 1954, được BHD Khánh Hòa tín nhiệm giao tổ chức trại họp bạn HTr toàn tỉnh TUÂN – TIẾN tại khu rừng ngã tư (nay là khu giếng công cộng phường Ba Ngòi, Cam Ranh).
– Năm 1957, có 10 HTr và 40 ĐS Thiếu nam dự trại họp bạn Linh Sơn do BHD Khánh Hòa tổ chức tại Đồng Đế – Nha Trang 3 ngày.
– Ngày 14.8.1957, trại du khảo LIÊN HOA của trên 100 HTr GĐPT tỉnh Đồng Nai thượng (nay là Ninh Thuận và Lâm Đồng) đến tổ chức tại chùa Chi Hội PG Cam Lâm, trong đó có quý Anh Tâm Khuyến Ngô Văn Mão, Nguyên Tín Nguyễn Châu, Bửu Đồng…Tuy là 1 đơn vị cấp quận nhưng GĐPT Thiện Tín được sinh hoạt chung với Trại. Đặc biệt, tạo điều kiện cho trên 100 HTr tỉnh bạn du ngoạn trên biển bằng tàu thủy, du hành khắp vịnh Cam Ranh và đảo Bình Ba.
– Tham gia phát quan đồi Núi Một, phụ giúp Thầy Thích Hạnh Phát khai sơn chùa Vạn Hạnh. Luôn là trợ thủ đắc lực cho Giáo Hội địa phương trong mọi công tác từ thiện xã hội cả trong và ngoài Tỉnh.
– Trong công cuộc bảo vệ Đạo pháp và Dân tộc, từ 1957 – 1963, GĐPT Cam Lâm là lực lượng nòng cốt của Khánh Hòa để đấu tranh với chế độ độc tài, đàn áp Phật Giáo của triều đại Ngô Đình Diệm. Bác Gia Trưởng Bạch Cư Sỹ và anh Nguyên Thơ Trần Ngọc Tư bị bắt tù đày hơn 3 năm.
II. GIAI ĐOẠN 1966 – 1976:
1. Hình thành Ban chấp hành GĐPT Cam Ranh:
Năm 1966, quận Cam Lâm trở thành Thị xã Cam Ranh (tương đương cấp Tỉnh). Cũng từ thời điểm đó, Chi Hội Phật học Cam Lâm chính thức trở thành Giáo Hội Phật giáo thị xã Cam Ranh.
Theo sự thống nhất của Giáo Hội địa phương và BHD trung ương GĐPT Việt Nam, để điều hành phong trào GĐPT trong toàn thị xã cần thành lập một Ban Chấp Hành GĐPT lâm thời, tiền đề cho việc hình thành BHD.GĐPT Cam Ranh. Thành phần Ban Chấp Hành năm 1966 như sau:
– Trưởng ban : Bác Nguyên Quán Đỗ Đình Chi
– Phó ban : Anh Nguyên Nghiêm Lê Văn Đi
– Thư ký : Anh Quảng Sơn Đoàn Đình Long
– Hiệp cùng một số anh, chị khác làm Ủy viên.
Ban Chấp hành lâm thời GĐPT Cam Ranh đã xây dựng được các đơn vị mới như Cam Lộc, Cam Phúc, Cam Bình, Tân Thành, Thạnh Nhuận, Thanh Lợi, Thủy Triều.
2. Hình thành Ban Hướng Dẫn GĐPT Cam Ranh nhiệm kỳ đầu tiên:
Do sự phát triển lớn mạnh của GĐPT Cam Ranh và để phù hợp với hệ thống điều hành chung. Ngày 30.4.1967, Đại hội Huynh Trưởng GĐPT Cam Ranh đầu tiên được cử hành dưới sự chứng minh của Thầy Thích Hạnh Phát – Chánh đại diện thị giáo hội Phật giáo Cam Ranh; chủ tọa là anh Nguyên Tín Nguyễn Châu – đại diện BHD Trung ương GĐPT.VN.
Đại hội đã công cử BHD Cam Ranh nhiệm kỳ 1967 – 1969 với thành phần như sau:
– Trưởng ban : anh Nguyên Nghiêm Lê Văn Đi
– Phó trưởng ban ngành nam: anh Nguyên Thơ Trần Ngọc Tư
– Phó trưởng ban ngành nữ: chị Diệu Xuân Nguyễn thị Kim Xuyến
– Chánh thư ký: anh Quảng Sơn Đoàn Đình Long
– Cùng 10 anh chị khác giữ các chức vụ ủy viên.
NHỮNG PHẬT SỰ TRỌNG TÂM ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC:
– Mở Trại Lộc Uyển I trong 3 ngày từ 01 – 03.5.1967 tại Chùa thị giáo hội, đào tạo được 21 HTr sơ cấp.
– Cử phái đoàn tham dự Đại hội HTr toàn quốc lần thứ VI tại Sài Gòn năm 1967, gồm các anh chị: Lê Văn Đi, Trần Ngọc Tư, Đoàn Đình Long , Nguyễn Thị Kim Xuyến.
– Cuối năm 1967, 04 HTr đầu tiên của GĐPT Cam Ranh được điều chỉnh thăng cấp Tín là Tâm Châu Nguyễn Trưng, Quảng Thừa Tôn Thất Phú, Tâm Sơn Lữ Tiên Tòng, Diệu Xuân Nguyễn Thị Kim Xuyến.
– Các năm 1966 – 1967 là thời kỳ Phật giáo VN tranh đấu đòi hỏi quyền bình đẳng tôn giáo. Cùng hoàn cảnh với Chư Tôn Đức, các HTr cốt cán của GĐPT người thì bị khủng bố, tù đày; người thì bị bắt đi lính. BHD Cam Ranh cũng chung chịu số phận nên bị gián đoạn chỉ sau vài tháng hoạt động.
3. BHD Cam Ranh nhiệm kỳ II (1968 – 1970):
Ngày 18.4.1968, theo yêu cầu của BHD Trung ương GĐPT.VN, dưới sự chủ tọa của Đại đức Thích Giác Tuệ – đặc ủy thanh niên thị giáo hội Cam Ranh – một Đại hội HTr thu hẹp để bổ sung và củng cố thành phần BHD. Đại hội đã công cử thành phần BHD nhiệm kỳ 1968 – 1970 gồm:
– Trưởng Ban: anh Tâm Châu Nguyễn Trưng
– Phó TB ngành nam kiêm TTK: anh Đồng Minh Lê Văn Mới
– Phó TB ngành nữ: chị Nguyên Hòa Hoàng Thị Mỹ Ngọc
– Cùng 13 anh chị khác giữ các chức vụ ủy viên.
Đại hội đã đảnh lễ cung thỉnh Thầy Thích Hạnh Phát làm cố vấn giáo hạnh; quý Thầy Thích Giác Tuệ, Thích Minh Tâm làm cố vấn giáo lý.
NHỮNG PHẬT SỰ NỔI BẬC TRONG NHIỆM KỲ:
– Xây dựng văn phòng BHD tại Chùa Từ Vân; thiết lập hồ sơ quản trị HTr; củng cố sinh hoạt các GĐPT trực thuộc đi vào nề nếp quy củ.
– Thành lập thêm 05 đơn vị mới: Mỹ Thanh, Cam Sơn (nay là Tây Thiên), Hòa Diêm (nay là Hòa Vân), Phước Khánh, Quảng Phúc.
– Tổ chức trại Lộc Uyển II/1968, đào tạo 38 HTr sơ cấp.
– Tổ chức trại họp bạn ngành Thiếu đầu tháng 11.1968 với 12 đơn vị GĐPT cùng Chi Đoàn Học sinh PT trường Bồ Đề Cam Ranh tham dự.
– Tham dự Đại hội Thanh Niên Phật Tử do Tổng Vụ Thanh Niên tổ chức tại Sài Gòn cuối năm 1969. Phái đoàn gồm các anh chị Lê Văn Mới, Lương Anh Minh, Nguyễn Văn Đoàn, Phan Thị Sao và Phạm Thị Loan.
4. BHD Cam Ranh nhiệm kỳ III (1970 – 1972):
Đại hội HTr GĐPT Cam Ranh lần thứ III nhiệm kỳ 1970 – 1972 với trên 100 đại biểu chính thức. Đại hội cung thỉnh Thầy Thích Hạnh Phát làm cố vấn giáo hạnh; Ni sư Thích Nữ Thể Thanh làm cố vấn giáo lý.
Đại hội đã công cử thành phần tân BHD gồm:
– Trưởng Ban: anh Tâm Châu Nguyễn Trưng
– Phó TB ngành nam: anh Nguyên Tâm Nguyễn Văn Trí
– Phó TB ngành nữ: chị Nguyên Hòa Hoàng Thị Mỹ Ngọc.
– Cùng các chức danh Ủy viên trong BHD.
NHỮNG PHẬT SỰ ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC:
– Tham dự Đại hội HTr toàn quốc lần thứ VII từ ngày 25-28/7/1970 tại Quy Nhơn. Phái đoàn Cam Ranh gồm các anh Nguyễn Trưng, Lê Văn Mới, Trần Ngọc Tư, Võ Cân, Lương Anh Minh, Nguyễn Văn Đoàn và đạo hữu Nguyễn Bá Ngọc – trưởng ban bảo trợ.
– Tổ chức liên trại A Dục I – Lộc Uyển III – A Nô Ma, Ni Liên tại chùa Phước Long, có sự phối hợp tham gia của BHD Ninh Thuận. Trại vinh dự được anh Như Tâm Nguyễn Khắc Từ về thăm và giảng huấn. Kết quả đào tạo được 71 Đội, Chúng trưởng; 47 HTr sơ cấp; 39 HTr cấp I.
– Cử 05 HTr dự trại Huyền Trang do BHD.TƯ tổ chức tại Đà Lạt.
– Anh Tâm Châu Nguyễn Trưng tham dự khóa hội thảo cấp Tấn lần đầu tiên do BHD.TƯ tổ chức.
– Tổ chức trại Lục Hòa I – họp bạn ngành Thiếu từ ngày 01 – 03/11/1971 tại trường Cam Lai với 300 trại sinh.
– Phát triển thêm GĐPT Cam Long và GĐPT Bãi Giếng (Từ Lâm)
5. BHD Cam Ranh nhiệm kỳ IV (1972 – 1974):
Trong hai ngày 04 và 05.9.1972, Đại hội HTr lần thứ IV GĐPT thị xã Cam Ranh tổ chức tại chùa Từ Vân với trên 150 đại biểu. Đại hội đã công cử thành phần tân BHD:
– Trưởng Ban: anh Tâm Châu Nguyễn Trưng
– Phó TB ngành nam: anh Quảng Thừa Tôn Thất Phú
– Phó TB ngành nữ: chị Nguyên Hòa Hoàng thị Mỹ Ngọc
– Cùng các chức danh Ủy viên trong BHD.
NHỮNG THÀNH QUẢ PHẬT SỰ:
– Tổ chức các Trại Lộc Uyển IV, V và A Dục II, III.
– Tổ chức Trại họp bạn ngành Oanh vũ toàn thị xã lần thứ nhất.
– Tháng 06.1973 tiếp đón anh Võ Đình Cường và phái đoàn BHD.TƯ về thăm và làm việc với BHD Cam Ranh.
– Tháng 08.1973 tiếp đón chị Tâm Chánh Hoàng thị Kim Cúc và phái đoàn ngành nữ BHD.TƯ về thăm. Tại sân trường Bồ Đề Cam Ranh (nay là trường Trần Hưng Đạo), trên 2.000 Lam viên Cam Ranh đã tề tựu để chào mừng người chị Cả kính yêu.
– Dự Đại hội HTr toàn quốc lần thứ VIII tại Đà Nẵng. Phái đoàn gồm các anh Tôn Thất Phú, Võ Cân, Nguyễn Văn Đoàn, Huỳnh Kim Hoàng, Đ/h Nguyễn Bá Ngọc.
– Năm 1973 được BHD.TƯ giao tổ chức trại họp bạn ngành Thiếu liên miền Liễu Quán – Khuông Việt tại vườn dừa Mỹ Thanh – Cam Ranh. Nhưng trại bất thành do thời cuộc chiến tranh.
– Tham gia đón tiếp đồng bào từ Quảng Trị vào định cư tại xã Cam Hiệp. Trong đó có anh Nguyên Từ Nguyễn Đức Thương (HTr cấp Tấn – Trưởng BHD Quảng Trị) cùng quý anh chị Hồ Xuân Lộc, Nguyễn Văn Bái, Phạm Thị Na. Tại đây, phát triển thêm GĐPT Quảng Đức. Các anh chị nói trên tham gia sinh hoạt với BHD Cam Ranh.
– Tổ chức Trại Lộc Uyển VI và A Dục IV.
– Hai HTr đầu tiên của Cam Ranh được tân thăng cấp Tấn là anh Nguyễn Trưng và anh Tôn Thất Phú.
6. BHD Cam Ranh nhiệm kỳ V (1974 – 1976):
Ngày 24.4.1974, Đại hội HTr GĐPT Cam Ranh lần thứ V khai mạc với 118 đại biểu chính thức. Đại hội cung thỉnh Thầy Thích Giác Hạnh làm cố vấn giáo hạnh và công cử thành phần tân BHD nhiệm kỳ 1974 – 1976:
– Trưởng ban: anh Tâm Châu Nguyễn Trưng
– Phó TB ngành nam: anh Quảng Thừa Tôn Thất Phú
– Phó TB ngành nữ: chị Nguyên Hòa Hoàng Thị Mỹ Ngọc
– Cùng các chức danh Ủy viên trong BHD.
NHỮNG PHẬT SỰ ĐÃ THỰC HIỆN:
– Năm 1974 BHD.TƯ giao cho BHD Cam Ranh chuẩn bị tổ chức Đại hội HTr toàn quốc lần thứ IX ; đặc cử quý anh Cao Chánh Hựu, Nguyễn Châu, Ngụy Như Bàng về hỗ trợ cho BHD Cam Ranh. Nhưng rồi Phật sự không thể thực hiện do thời cuộc.
– Phát triển thêm GĐPT Thiện Mỹ (chùa Giác Hoa – Cam Nghĩa), nâng tổng số đơn vị trực thuộc lên 17 GĐPT.
– Tổ chức Trại A Dục V.
-
Cuối năm 1974 và đầu năm 1975, chiến cuộc lan tràn trên khắp mọi miền đất nước. Tại Cam Ranh, hàng chục vạn người từ khắp nơi di tản về đây. GĐPT Cam Ranh dốc toàn lực lượng để sát cánh với Giáo hội cứu trợ và ổn định nơi tạm trú cho đồng bào tại ba trung tâm định cư là Chùa Từ Vân, trường Bồ Đề Cam Ranh và chùa Tân Thành.